Κυριακή 7 Ιουλίου 2013

Σχιστολιθικό φυσικό αέριο: νέα ενεργειακή πηγή ή σοβαρή απειλή για το περιβάλλον;

Η αναζήτηση νέων ενεργειακών πηγών ποτέ δε σταματά και ένα από τα πιο πρόσφατα «ευρήματα» της έρευνας είναι το σχιστολιθικό φυσικό αέριο (shale gas) που αντλείται από τα πετρώματα με μεθόδους και αποτελέσματα που διχάζουν.
Τα μέλη της επιτροπής Περιβάλλοντος του ΕΚ, συναντήθηκαν με ειδικούς και εκπροσώπους επιχειρήσεων για αν εξετάσουν τα υπέρ και τα κατά μιας τεχνολογίας που υπόσχεται πολλά ως....
προς την ενεργειακή επάρκεια αλλά για πολλούς αποτελεί σοβαρή απειλή για περιβάλλον και άνθρωπο.
Το σχιστολιθικό φυσικό αέριο αντλείται με τη χρήση νερού και διαλυτών υπό πολύ υψηλή πίεση και σε μεγάλο βάθος που μπορεί να φθάνει και τα 2 χλμ κάτω από την επιφάνεια της Γης, μια διαδικασία που αποκαλείται υδραυλική ρωγμάτωση (hydraulic fracturing ή “fracking”).
Ωστόσο η εμπειρία από τις ΗΠΑ και άλλες χώρες στις οποίες έχει δοκιμασθεί έχει δείξει ότι υπάρχουν σοβαρότατα τεχνικά και περιβαλλοντικά εμπόδια, από την τοξική ρύπανση που προκαλείται στην περιοχή γύρω από τις μονάδες άντλησης, μέχρι τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα με μεθάνιο αλλά ακόμα και την πρόκληση σεισμών.
Μάλιστα υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις υπογείων εκρήξεων που προκάλεσαν μέχρι και την κατάρρευση κτιρίων λόγω της συγκέντρωσης μεθανίου στο υπέδαφος.
Εισηγητής του ΕΚ για το θέμα είναι ο Πολωνός ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, Bogusław Sonik. Στην ημερίδα του ΕΛΚ ο Robert B Jackson του αμερικανικού πανεπιστημίου Duke, επεσήμανε την ανάγκη για εξαιρετικά προσεκτικό σχεδιασμό της διάθεσης του μολυσμένου νερού που προκύπτει από τη διαδικασία άντλησης, κάτι που ενδεχομένως μπορεί να λυθεί ως έναν βαθμό με τη συνεχή ανακύκλωσή του για τον ίδιο σκοπό.
Από το πανεπιστήμιο Carnegie Mellon, η Paulina Jaramillo σημείωσε από την πλευρά της ότι το σχιστολιθικό αέριο δεν είναι «πράσινο» καθώς υπάρχουν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και μεθανίου και κατά την άντλησή του ενώ συμφώνησε ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι τα απόβλητα.
Σε αυτό, ο Γάλλος ερευνητής Didier Bonijoly του ινστιτούτου BRGM, συμπλήρωσε ότι τα χημικά που χρησιμοποιούνται για την υδραυλική ρωγμάτωση (ή και υδρορωγμάτωση) πρέπει πέραν όλων των άλλων να επιλέγονται με μεγάλη προσοχή λόγω των χημικών αντιδράσεων που προκαλούν στα πετρώματα από τα οποία περνούν.
Σημείωσε ο ίδιος ότι έχουν υπάρξει περιπτώσεις σεισμών που αποδόθηκαν ευθέως στην άντληση σχιστολιθικού αερίου ενώ στις ΗΠΑ είναι ήδη ευρέως καταγεγραμμένα περιστατικά μεγάλης περιβαλλοντικής καταστροφής σε περιοχές στις οποίες δοκιμάζεται η τεχνική.
Τέλος, μιλώντας εκ μέρους της περιβαλλοντικής οργάνωσης WWF, ο Mark Johnston εξέφρασε τη συνολική αντίθεσή του στην άντληση και χρήση του αερίου αυτού που όπως είναι φυσικό δεν λύνει κανένα από τα περιβαλλοντικά προβλήματα που σχετίζονται με τους υδρογονάνθρακες.
Στην Ευρώπη σήμερα μια χώρα στην οποία γίνονται εκτεταμένα πειράματα είναι η Πολωνία και στην ημερίδα κατέθεσε ο Tomasz Maj της Talisman Energy Polska που έχει αναλάβει τέτοια έργα.
Για τον ίδιο ο κίνδυνος μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα με αέρια δεν μπορεί να  αμφισβητηθεί όμως τα περιστατικά που έχουν καταγραφεί είναι αποτέλεσμα κακής εφαρμογής της τεχνολογίας.
Σε ότι αφορά δε το πρόβλημα των υγρών αποβλήτων, ο ίδιος εξήγησε ότι η εταιρία του ανακυκλώνει για την άντληση το 85% του νερού που χρησιμοποιείται.
Στις ΗΠΑ, η «υδρορωγμάτωση» προς άντλησιν αερίου δοκιμάζεται ήδη εδώ και περίπου 40 χρόνια και ήδη υπάρχουν περισσότερα από 50.000 φρεάτια, με το ρυθμό να αυξάνεται σαφώς από το 2009.
Στην Ευρώπη πειραματικές εγκαταστάσεις πέραν της Πολωνίας (που συνδυάζει γεωλογική σταθερότητα και μεγάλα υδάτινα αποθέματα) υπάρχουν στην Αυστρία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Σουηδία και τη Βρετανία.
Ωστόσο τα περιβαλλοντικά και άλλα προβλήματα έχουν ήδη προκαλέσει αντιδράσεις και στη Γαλλία έχει ήδη επιβληθεί απαγόρευση της «υδρορωγμάτωσης» μέχρι νεωτέρας.